Uw familiebedrijf schenken of toch beter verkopen (met een stuk vendor loan)?

Aandelen schenken

Wie de aandelen van zijn familiale vennootschap wil schenken aan zijn kinderen kan dit in de 3 gewesten vaak doen aan het zgn. nultarief. Wel moet u voldoen aan de voorwaarden om in aanmerking te komen voor dit nultarief, die verschillen wel per gewest. Voldoet uw vennootschap niet aan de vereiste voorwaarden van een familiale onderneming dan kan u de aandelen schenken aan 3% (3,3% in Wallonië). Het gaat dan bijvoorbeeld om vastgoedvennootschappen en managementvennootschappen.

Bank leent slecht een stuk

Als (een van) de kinderen de aandelen van de familiale - of vastgoedvennootschap wil kopen, zal hij in eerste instantie een financiering vragen aan de bank. Een praktisch probleem is dat een bank slechts een stuk van de aankoop zal willen financieren. In de praktijk merken we dat banken bij een gezond bedrijf doorgaans slechts 65 tot 70% van de verkoopprijs willen lenen, als deze verkoopprijs marktconform is. Dergelijke kredieten hebben in principe een maximumduur van slechts 7 jaar. Bekijk met uw accountant wat haalbaar is inzake aflossingen en bekijk ook of de kinderen de aandelen niet beter kopen via een op te richten managementvennootschap. Doorgaans is kopen door de kinderen via een managementvennoot waar ook de bruto maandelijkse fee als bestuurder binnenkomt fiscaal de beste oplossing.

Vendor loan als oplossing?

Vaak zullen de kinderen wel “iets” zelf kunnen inbrengen, maar 30% à 35% is vaak niet haalbaar. Een goede en eenvoudige oplossing bestaat er dan in om de rest op te vangen met een zgn. vendor loan. Een vendor loan is gewoon een vorm van betalingsuitstel. Stel dat uw kinderen die de vennootschap overkopen een financiering krijgen van 70% van de overnameprijs. Dan kan u hen via een vendor voor 30% van de verkoopsom een uitstel van betaling geven. Contractueel wordt dat betalingsuitstel in de vorm van een lening gegoten. Als verkoper heeft u dan ook recht op interest, zolang dit vendor loan loopt. Maar tussen ouders en kinderen is dat vaak renteloos of met een lage rente. Ook wordt vaak een grote vrijheid gegeven inzake afbetaling, een mogelijkheid tot vervroegd afbetalen, enz.

De bank eist wel vaak dat dit vendor loan ‘achtergesteld’ is. Dit betekent dat de lening pas terugbetaald zal worden na andere schuldeisers, dus de bank. Daarenboven “kan” de bank ook vragen dat de vendor loan pas terugbetaald wordt als (een groot deel van) het overnamekrediet van de bank terugbetaald is.

Banklening en vendor loan combineren met schenking

Als lenen bij de bank te zwaar uitvalt voor de kinderen kan u uiteraard ook combineren. U kan naast een lening (bv. 50%) ook een stuk schenken (bv. 30%)  en een stuk opvangen via een vendor loan (bv. 20%).

Als u dergelijke combinaties maakt moet u wel opletten als u actieve en niet actieve kinderen in het bedrijf heeft. De schenking van bv. 30% aan het actief kind doet u dan best als voorschot op erfenis in volle eigendom, zodat deze schenking later bij uw overlijden “geïndexeerd verrekend” wordt met de andere kinderen, zodat niemand benadeeld wordt. Is dat geen haalbare kaart omdat uw vennootschap een hoge waarde heeft en later verrekenen niet evident (dus duur) is, bekijk dan met een estate planner of een schenking buiten erfdeel (geen verrekening) een oplossing is of eventueel zelfs een erfovereenkomst.

Doorgaans is een zgn. vendor loan (uitgestelde betaling) van u als verkoper een goede oplossing om het stuk dat de bank niet wil financieren (bv. 30%) op te vangen. Eventueel kan u ook een stukje schenken.