De maatschap als “superaandeelhoudersovereenkomt” boven uw BV of NV?

Spelregels in een vennootschap

Wie een vennootschap heeft met meerdere aandeelhouders heeft graag dat er bepaalde spelregels zijn waaraan iedere aandeelhouder zich moet houden. Deze spelregels kunnen uitgewerkt worden in de statuten, een aandeelhoudersovereenkomt of zelfs in een maatschap waarin de BV of NV wordt ingebracht.

In de statuten van uw BV of NV kan u in theorie allerlei spelregels van uw vennootschap verder uitwerken tot in detail (bv. dividendpolitiek, verloning, enz.). Maar dat wordt in de praktijk zelden gedaan omdat iedereen inzage heeft in de statuten. Dat is dus weinig discreet. De gedetailleerde spelregels worden in de praktijk vaak in een klassieke aandeelhoudersovereenkomst gezet. In tegenstelling tot statuten zijn die niet openbaar en dus discreet.

Voor- en nadelen

De statuten hebben als belangrijkste nadeel dat iedereen ze kan inkijken en dat u telkens naar de notaris moet gaan als u de statuten van uw BV of NV wilt wijzigen. Een aandeelhoudersovereenkomst is daarentegen wel discreet en flexibel, maar heef als belangrijkste nadeel dat de overeenkomst slechts gewijzigd kan worden als alle partijen akkoord zijn. De overeenkomst geldt bovendien niet voor later toetredende partijen, zoals dat wel het geval is bij statuten.

Formaliteiten van een maatschap

De maatschap met zijn uitgewerkte spelregels kan gewoon onderhands op gericht worden.

Voor het oprichten van een maatschap ‘op maat’ en het vervullen van alle formaliteiten door een gespecialiseerd kantoor, moet u rekenen op een all-in fee van minstens € 3.500 à € 4.000.

In de praktijk is dit doorgaans een eenmalige kost want de boekhouding die vereist is voor de maatschap boven een NV of BV is dezelfde als de onderliggende vennootschap waarnaar verwezen kan worden. Verder moet er ook jaarlijks een algemene vergadering worden gehouden wat uw accountant vaak samen doet met de AV van uw onderliggende BV of NV.

Voorbeeld

Stel dat drie zakenpartners samen een bedrijf oprichten of dat drie kinderen het familiebedrijf leiden. Alle drie hebben ze 33,33% van de aandelen en alle drie zijn ze als bestuurder de drijvende kracht achter het bedrijf. Na verloop van tijd hebben ze een goed draaiend bedrijf uitgebouwd en dit willen ze ook voor de toekomst veiligstellen. De drie aandeelhouders-bestuurders vinden het enorm belangrijk dat als één van hen zou overlijden of ‘defungeren’ (bv. door onbekwaamheid, dementie, een coma, onrustwekkende verdwijning, enz.), de andere twee partners de controle behouden over de vennootschap. En dit zonder dat zij -voor wat de koers van de vennootschap betreft- rekening moeten houden met de erfgenamen van de overleden of de onbekwaam geworden zakenpartner door bv. een auto-ongeval. Geen van de drie partners lijkt het een goed idee dat de uitgezette strategie doorkruist zou worden door de bemoeienissen van de echtgenoot van de overleden partner of dat bv. de erfgenamen nog minderjarig zijn, zodat in bepaalde gevallen zelfs de goedkeuring van de vrederechter vereist is. Hoe kunt u het best anticiperen op dergelijke gebeurtenissen?

Mogelijke oplossing

Door de aandelen van de vennootschap in een maatschap in te brengen en de statuten van de maatschap op maat uit te werken, kan men hier rekening houden met al deze bekommernissen. Men kan bv. de 3 partners zaakvoerder maken in de maatschap en de belangrijkste bevoegdheden bij dit college van zaakvoerders leggen die dan ook volledige controle hebben op de onderliggende BV of NV. Het komt er concreet op neer dat de zaakvoerders het stemrecht zullen uitoefenen in de algemene vergadering van de onderliggende vennootschap en ook de bestuurders aanstellen in die vennootschap. De reële macht van een NV of BV ligt immers bij de algemene vergadering die de bestuurders benoemd en ontslaat. Vaak wordt dan voorzien dat als bv. 1 van de vennoot- partners overlijdt of “defungeert” de anderen de controle behouden op alle niveaus, maar uiteraard binnen bepaalde krijtlijnen, bepaalde voorwaarden en een bepaalde tijdslimiet. Uiteraard kunnen er dan ook allerlei waarborgen worden ingebouwd bv. ten voordele van de erfgenamen van de overleden. Daar is dan de bekommernis dat de erfgenamen financieel zeker niets te kort zouden komen (bv. 75% van de winst moet uitgekeerd worden), maar dat ze zich niet zouden inmengen met het bestuur.

In een maatschap kunnen de spelregels en het opvolgscenario “op maat” en discreet uitgewerkt worden en zijn spelregels ook van toepassing als er aandelen geschonken, vererfd of verkocht worden.